وجوه فقهی نقش مردم در حکومت دینی
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی
- نویسنده سید محسن طباطبایی فر
- استاد راهنما سید نورالدین شریعتمدار غلامرضا بهروزلک
- سال انتشار 1389
چکیده
تأسیس جمهوری اسلامی در ایران و تأکید بر توأمانی وجوه جمهوریت و اسلامیت نظام با یکدیگر، پدیدآورنده پرسش هایی در زمینه چگونگی هم نشینی این دو مفهوم با یکدیگر است. با توجه به پس زمینه فقه محور جامعه ایرانی و ارائه سئوالات گوناگون فردی و اجتماعی به فقه و توقع شنیدن پاسخ از متولیان آن؛ بررسی نظریه فقهی نقش مردم در حکومت، از اهمیت غیرقابل تأخیری برخوردار است. اینکه رویکردهای اجتهادی چه امکانات و نقشی در تدارک وجوه فقهی نقش مردم در حکومت دارند؟ دو دسته پاسخ در فقه قابل ردیابی می باشد، نخست رویکردی که درباره حضور مردم در حکومت نظر خوبی نداشته و تلاش می کند مبانی ین عرصه مانند حق، آزادی، مساوات و عقل را به گونه ای تفسیر کند که با نظریه نصب حاکم و محدودیت اجتماعی مردم سازگار باشد. بر این اساس، مفاهیم مطرح در فقه مانند: بیعت، شورا، وکالت و امر به معروف و نهی از منکر نیز به گونه ای تحلیل می شوند که در خدمت حاکمیت باشند. از آثار و لوازم این رویکرد، قبول نقش کارکردی مردم در حکومت و پذیرش شرع به مثابه قانون اساسی حکومت دینی می باشد. رویکرد دوم با التزام به روش اجتهادی و منابع فقهی، تلاش دارد برداشت تازه ای از مبانی موجود در فقه مانند: حق، آزادی، مساوات و عقل، در زمینه نقش مردم در حکومت داشته باشد. این رویکرد با تسری دیدگاه خود به مفاهیمی مانند بیعت، وکالت، شورا و امر به معروف و نهی از منکر، از ظرفیت آن ها برای فراهم آوری نظریه مردم سالار دینی استفاده می کند. براساس این رویکرد متون فقهی نقشی اصالی برای حضور مردم در حکومت قائل بوده و عرصه هایی برای قانون گذاری عرفی بر مبنای وکالت از مردم، قابل شناسایی می باشد. این نوشتار ضمن تبیین دیدگاه های دو رویکرد فوق، در سه عرصه مبانی، مفاهیم، لوازم و آثار، نقاط همپوشانی و افتراق آن ها را شناسایی و نهایتاً تأکید می کند که هر یک از رویکردهای فقهی، بنا بر نوع برداشتی که از متون فقهی داشته اند، سطحی از حضور مردم را به رسمیت شناخته اند.
منابع مشابه
حکومت دینی ایران و تأثیر آن بر نقش دین در امر حکومت مصر در دوره اخوان‌المسلمین
نقش دین، در ساخت سیاسی جدید مصر پس از سقوط حُسنی مبارک از مهمترین دغدغه‌های مطالعات کنونی تحولات خاورمیانه در سالهای اخیر محسوب شده است که با توجه به خروجی گفتمان اسلامگرا از صورتبندی نیروهای سیاسی درون جنبش مصر از اهمیت مضاعفی برخوردار میشود. این موضوع به‌نوبه خود، مناسبات این صورت‌مسئله را با الگوهای حکومتی اسلامگرا از جمله حکومت دینی ایران و امکان تأثیرگذاری این الگو بر ساخت سیاسی جدید ...
متن کاملنقش مردم در نظام سیاسی مردم‌سالاری دینی (اسلامی)
این پژوهش، نقش مردم در نظام سیاسی مردم‌سالاری دینی (اسلامی) را از پایگاه دانش فلسفه تبیین خواهد کرد و نشان خواهد داد که چگونه "حق مردم" و "حق خدا" در تعیین رهبر با یکدیگر سازگاری دارند. تبیین این مسأله، که یکی از غامض‌ترین و مهمترین مسائل فلسفه‌ی سیاسی اسلام است، نوآوری این پژوهش می‌باشد و می‌تواند به بسیاری از مسائل مشابه در مردم‌سالاری دینی پاسخ دهد. این پژوهش بر این پیشفرض استوار است که ن...
متن کاملنقش و راهکارهای حکومت در تربیت دینی مردم از دیدگاه امام علی علیه السلام
چکیده دین ابعاد گسترده ای دارد و تمام ابعاد وجودی انسان را می شناسد و در جهت سعادت بشری برنامه صحیح و روشمندی را تنظیم نموده است. یکی از عرصه هایی که دین مورد توجه خاص قرار داده ،تربیت به خصوص تربیت دینی است. تربیتی که در ضمن شکوفایی استعدادهای آدمی ،گفتار و اعمال و در کل تمام جوانب زندگی او را جهت دهی الهی و توحیدی کرده و سعادت دنیوی و اخروی را تأمین نماید. یکی از بهترین زمینه های تحقق این تر...
15 صفحه اولجایگاه مردم در تشکیل حکومت اسلامی
بررسی نقش و جایگاه مردم در نظریات مربوط به تشکیل حکومت در عصر حاضر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا جایی که پذیرش یا عدم پذیرش مردم ضابطه‌ای برای تقسیم حکومت‌ها به اقتدارگرا و مردم‌سالار تبدیل شده است. از طرف دیگر از آن جا که تشکیل حکومت اسلامی یکی از خواسته‌های شارع مقدس در جهت سعادت بشر و اقامه دین الهی می‌باشد که بر مبنای منابع شرعی تحقق آن در همه دوران‌ها واجب و ضروری به نظر می‌رسد بررسی ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023